Vücut D vitaminini sadece doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında kendi üretebiliyor. Bu durumun bazı insanlar için yaz aylarında mümkün olabildiğini ancak daha karanlık kış aylarında bunun oldukça zor olduğunu hatırlatan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Eyyüp Kenan Özok, “Çok fazla dışarı çıkmayan, koyu tenli veya hayvansal ürünler yemeyen kişilerde doğal olarak D vitamini eksikliği riski daha yüksek olabiliyor. Vegan beslenmeyi tercih edenlerde ve 50 yaş üstü olanlarda da D vitamini eksikliği sıkça görülüyor. Ayrıca yetersiz D vitamini bazı önemli sağlık sorunları için de risk faktörü. Örneğin çocuklarda raşitizme yol açarken yetişkinlerde kemik erimesine, kas güçsüzlüğüyle düşme riskinde artışa neden olabiliyor. Yaş ilerledikçe vücuttaki düzeyi azalan D vitaminini yerine koymak da hayati bir öneme sahip. D vitamini eksikliği yetişkinlerde kemik yumuşaması riskini de artırabiliyor” diye konuştu.
D vitamini eksikliği kanserle ilişkili olabilir
Son yıllarda yapılan bilimsel araştırma sonuçlarının D vitamini yetersizliğinin yaygın kanserler, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom, enfeksiyöz ve bağışıklık sistemine dair bazı hastalıkların dahil olduğu çok sayıda kronik sorunla ilişkisi olduğunu gösterdiğini söyleyen İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Eyyüp Kenan Özok, “Kalsiyum, fosfor metabolizması ve kemik mineralizasyonu üzerine olumlu etkileri olan D vitamininin vücutta eksik olması durumunda kemik ve kas ağrısı, kas güçsüzlüğü, baş dönmesi, yorgunluk, omurga ağrısı, proksimal kas güçsüzlüğü, miyopati, iskelet deformiteleri (pelvis, kaburga, bacak) ve kırıkları, dengesizlik, kalsiyum düşüklüğü ile ilişkili şikayetler, uyuşma, karıncalanma, kasılma, değişken ruh hali, uykusuzluk, sık sık hastalanma, kilo alma, tükenmişlik ve baş bölgesinde terleme belirtileri görülebilir” dedi.
En önemli D vitamini kaynağı güneş
Başlıca D vitamini kaynağının güneş olduğunu ve D vitamininin ayrıca bitkilerde bulunan ergokalsiferol (vitamin D2) ve hayvan dokularında bulunan kolekalsiferol (vitamin D3) ile alınabildiğini hatırlatan Dr. Eyyüp Kenan Özok, besinlerin ise daha az düzeyde D vitamini içerdiğini belirterek D vitamini açısından en zengin besinleri şöyle sıraladı:
• Yağlı balıklar (sardalye, alabalık, ton balığı, ringa balığı, somon, uskumru ve tütsülenmiş balık).
• Yumurta sarısı, kırmızı et ve karaciğer.
• D vitamini ile takviye edilmiş (çoğu süt) et, balık sütü ve yumurta gibi hayvansal ürünler (D3).
• Yabani mantarlar.
• UV ışığı altında yetiştirilen ürünler (D2).
D vitamini tedavisi bir uzman tarafından oluşturulmalı
Tanı için muayenenin yanı sıra basit bir kan testiyle D vitamini düzeylerine bakılabildiğini ve eğer D vitamini eksikliği varsa hastanın yaşına, genel durumuna ve eksikliğin seviyesine göre en uygun dozlarla tedaviye başlanabildiğini paylaşan Dr. Eyyüp Kenan Özok, “Ağızdan ya da enjeksiyon ile uygulanan tedavilerde, tablet ilaç almak istemeyen hastalar, etki süresi 6 ayı bulan enjeksiyon tedavisini tercih edebiliyor. Ağızdan alınan ilaç tedavilerinin ise doktorun belirleyeceği doz ve sürelerde kullanılması önemli. Bunların dışında D vitamini takviyeleri de kullanılıyor. Ancak bu ürünlerin de yağ içeren yemekler eşliğinde alınması daha faydalı. Unutulmamalı ki, D vitamini tedavisi mutlaka bir uzman tarafından düzenlenmeli. D vitamini ilaçlarını ve takviye ürünleri gelişigüzel kullanmak doğru değil. Aşırı kullanımına bağlı olarak vücutta fazla birikmeye neden olur. Yağda eriyen bir vitamin olduğu için vücut fazla olan D vitaminini hemen atamaz. Hatta bu bazı durumlarda bir yıla kadar uzayarak kemiklerde kalsiyum yüksekliğine neden olabilir” dedi.