Osmanlı döneminde yaprağı ipek böcekçiliğinde kullanılan dut ağaçlarının meyvesi günümüzde çeşitli işlemlerden geçirilerek pekmez, pestil, olarak tüketiliyor. Malatya'da, dut yetiştiriciliğinin önemli merkezlerinden Arguvan'da, hasat mevsimiyle birlikte dutu ağaçlardan toplayan vatandaşlar, zahmetli bir uğraş olan pekmez yapımına başladı.
Üretilen pekmezlerin bir bölümü özellikle kış aylarında tüketmek için muhafaza eden çiftçiler bir kısmını ise satarak ev ekonomilerine katkıda bulunuyor. Dutun olgunlaşmasıyla, sabahın erken saatlerinde bahçelerin yolunu tutan çiftçiler pekmez üretimi için yoğun mesai harcıyor. Ağaçlardan silkelenen dutlar brandalara alınıyor.
Toplanan dutlar daha sonra özenle ayıklanıp yıkandıktan sonra pekmeze dönüştürülmek üzere kazanlarda odun ateşinde saatlerce kaynatılıyor. Doğal ortamda yetiştirilen dutların kaynatılmasıyla, hiçbir katkı maddesi kullanılmadan hazırlanan geleneksel lezzet pekmez daha sonra tepsilerde soğumaya bırakılıyor. Özellikle kış aylarında kahvaltı sofralarını süsleyen besleyici pekmez yapımı için günler süren yorucu ama ekonomik bir kazanç için yoğun bir çalışma gerçekleştiriliyor.
Pekmez üreticileri, dutun pekmeze dönüşmesinin zorlu bir süreç olduğunu belirterek, kilogramını 200 TL’den satışa sunduklarını söyledi.