Basın Bayramı’nın kökeni, Osmanlı Devleti'nde II. Abdülhamit'in saltanatı sırasında yaşanan İstibdat Dönemi’ne dayanmakta.

Bu dönemde, gazeteler sansür memurlarının denetiminden geçmeden yayımlanamıyordu.

II. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte, gazeteciler sansüre karşı durarak büyük bir adım atmış ve 24 Temmuz günü basın özgürlüğü için önemli bir tarih olmuştu.

1946 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin kuruluşuyla birlikte, bir basın günü oluşturulması gündeme gelmiş ve sonunda 24 Temmuz'un Basın Bayramı olarak kabul edilmesi kararlaştırılmıştı.

İlk başta, Türkiye'de ilk gazetenin çıkış tarihi olarak farklı tarihler önerilmiş, ancak anlaşma sağlanamayınca gazeteci Refik Halit Karay’ın önerisiyle 24 Temmuz günü seçilmişti.

Ancak, 12 Mart 1971 Muhtırası sonrası dönemde, basına yönelik baskılar nedeniyle bugün "Basın Bayramı" olmaktan çıkarılmış ve "Basın Özgürlüğü için Mücadele Günü" olarak anılmaya başlanmıştı.

Bu değişiklik, o dönemde yaşanan baskıların İstibdat Dönemi’ni hatırlatması nedeniyle yapılmıştı.

Günümüzde, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti önderliğinde kutlanan Basın Bayramı, basın meslek örgütleri, sendikalar ve siyasetçiler tarafından basın özgürlüğü ve sansür ile ilgili açıklamalar yapılarak anılmakta.

Ayrıca, basın özgürlüğü mücadelesinin önemini vurgulamak ve gazetecilerin haklarını savunmak için bir fırsat olarak görülmekte.